|
Iğdır Coğrafi Yapı
Iğdır Doğu Anadolu Bölgesinin Erzurum-Kars bölümünde yer alır. İlin kuzey ve kuzeydoğu sınırını Aras Nehri ve bu nehrin yatağı boyunca Ermenistan sınırı oluşturmaktadır. İlin doğu ve güneydoğu sınırını Nahcivan ve İran, güney sınırını Ağrı ili, batı ve kuzeybatısını ise Kars ili oluşturur. Iğdır ülkemizin üç ülke ile sınır kapısı olan tek ili konumundadır. Bu kapılardan sadece Azerbaycan'a bağlı Nahçivan Muhtar Cumhuriyeti ile olan sınır kapısı açıktır. İlin yüzölçümü 3,539 kilometre karedir. Iğdır dünya coğrafyasında eşine ender rastlanabilecek bir özelliğe sahiptir. Bir yanda ülkemizin en büyük ve dünyanın sayılı büyük dağlarından biri olan Büyük Ağrı Dağı'nın 5165 metre yüksekliğindeki buzullarla kaplı sivri tepeleri ile diğer taraftan yüksek Doğu Anadolu platosunda ortalama rakımı 800-900 metre arasında değişen ve turunçgiller ile zeytin dışında her türlü sebze ve meyvenin bolca yetiştirilebildiği bereketli Sürmeli çukurunu bünyesinde iç içe barındırmaktadır. İlin güneyinde yükselen Ağrı Dağı'nın zirvesindeki kar ile ovada yetişen pamuğun rengi soğuk ve sıcağı adeta yan yana getirmektedir. Bu özellikleri onun ülkemiz genelinde "Doğu'nun Çukurovası" olarak tanınmasını sağlamıştır. Iğdır, bir merkez ilçe olmak üzere Tuzluca, Aralık ve Karakoyunlu ilçeleri ile birlikte 4 ilçe, 3 belde, 156 köy yerleşiminden oluşmaktadır.
Doğu Anadolu Bölgesinin Erzurum-Kars bölümünde yer alan Iğdır ilinin kuzey ve kuzeydoğu sınırını Aras Nehri ve bu nehrin yatağı boyunca geçen Ermenistan sınırı teşkil eder. Bölgenin doğu ve güneydoğusunda Nahçivan ve İran, güneyinde Ağrı ili, batı ve kuzeybatısında Kars ili yer almaktadır. İlimiz, yer küresinin 44 doğu 35-57 kuzey enlemleri üzerinde bulunmaktadır. Sürmeli Çukuru (Iğdır Ovası) Arpaçay'ın Arasla birleştiği Ergüder mevkiinden başlayıp, Aras Nehrinin ülkemiz sınırlarını terk ettiği Türkiye-İran-Nahçivan sınırlarının birleşme noktasına kadar devam eder. Yükseltisi, batıdan doğuya ve güneyden kuzeye doğru azalan bu çukurluğun merkezinde Iğdır şehri kurulmuştur. Iğdır Ovası batı Iğdır, Doğu Iğdır ve Dil Ovası'ndan oluşmaktadır. Iğdır Ovasının güneydoğuya doğru bir uzantısı durumunda olan Dil Ovası (Dilucu), aynı zamanda Türkiye'nin en doğu uç noktasını oluşturur. Bölge sınırlarından batıdan doğuya doğru; Durak Dağı (2811 m), Zor Dağı (3196 m), Pamuk Dağı (2639 m), Büyük Ağrı Dağı (5165 m), ve Küçük Ağrı Dağı (3986 m), Türkiye'nin en yüksek dağı olan Ağrı Dağı, İran ile tabii sınır teşkil eder. Anadolu ile Asya'dan uzanan sıradağların bir nevi buluştuğu noktasıdır. İl'in güneydoğusunda; çevresinin 128 kilometre yüzölçümünün 1188 kilometre kareyi bulduğu tahmin edilen Büyük Ağrı volkanik dağı yükselmektedir. Dağın 5000 metre yükseklikteki kesiminde kar ve buzullarla kaplı bir "krater düzlüğü"nün bulunduğu, Büyük ve Küçük Ağrı volkanik dağları arasında 2687 metre yüksekliğindeki geçide "Serdarbulak Geçidi" denilmektedir. Iğdır Ovası ve çevresi, Türkiye ve Doğu Anadolu ölçüsünde kendine özgü iklim özellikleriyle "yöresel klima" alanı içine girmektedir. Yarı kurak iklim şartları altında step bitki örtüsünün geniş sahalarda dağılım gösterdiği Iğdır'da yarı kurak iklim özelliklerinden dolayı doğal bitki örtüsü önemli ölçüde değişmiş ve ovanın geniş bir bölümü tarım alanları haline gelmiştir. Orman zenginliği ise yok denecek kadar azdır, orman örtüsüne ancak yörenin güneyinde bulunan dağlık kütlelerin belli yüksekliklerinde rastlanmaktadır. Doğu Anadolu Bölgesi ile kıyaslanacak olursa Iğdır'a bulunduğu bölgenin yarısı kadar yağış düşmektedir. Aldığı bu yağış miktarı ile Iğdır Tuz Gölü çevresi ve Konya Ovası'nın bir bölümü ile birlikte ülkemizin en az yağış alan yöreleri arasında yer almaktadır.
|
